پیشنهاد مطالعه به مناسبت فرا رسیدن «دهه کرامت»
همزمان با فرا رسیدن «دهه کرامت»، ادارهکل امور فرهنگی نهاد، فهرستی از کتابهای موجود با مضامین مربوط به این دهه در کتابخانههای عمومی کشور را منتشر کرد.
به گزارش روابط عمومی نهاد کتابخانههای عمومی کشور، ادارهکل امور فرهنگی نهاد همزمان با فرا رسیدن «دهه کرامت»، فهرستی از کتابهای موجود با مضامین مربوط به این دهه در کتابخانههای عمومی کشور را منتشر کرده است که علاقهمندان میتوانند با مراجعه به کتابخانههای عمومی سراسر کشور این کتابها را امانت گرفته و مطالعه کنند.
«دهه کرامت»، دهه اول ماه ذیالعقده است که آغازش با ولادت حضرت معصومه(س) و پایانش با ولادت حضرت علیبن موسیالرضا(ع) است. این دهه یادآور بسیاری از مطالب عالی و مفاهیم بلند و سازنده و ارزشمند است. «دهه کرامت»یادآور لطیفترین علایق و مهر و وفاهای کمنظیر یک خواهر نسبت به مقام شامخ و معنوی برادر است. مهر و وفایی که خواهر مهربان و دلداده را به هجرت وادار کرده و غربت و بیماری و مرگ در فصل جوانی را برای او آسان ساخت.
در ادامه 8 کتاب پیشنهادی ادارهکل امور فرهنگی نهاد کتابخانههای عمومی کشور به مناسبت فرارسیدن «دهه کرامت»، به اختصار معرفی میشوند:
1) امام علیبن موسیالرضا علیهماالسلام (زندگانی و سیره، سخنان و آموزهها، مشهد و حریم رضوی)/ بنیاد پژوهشهای آستانقدس رضوی/ 394 صفحه
این کتاب یکی از جامعترین آثاری است که در خصوص ابعاد مختلف زندگی حضرت امامرضا علیهالسلام نگاشته شده است و از این حیث کم نظیر است.
کتاب در 3 بخش کلی تدوین شده است. بخش اول با عنوان زندگانی و سیره که شامل هفت فصل است. تحلیل قائله واقفیه و هجرت تاریخی امام علیهالسلام از مدینه به مرو و مباحث بسیار مهمی در تحمیل ولایتعهدی بر امامرضا علیهالسلام و ابعاد مختلف آن و زندگی سیاسی ایشان، شخصیت اخلاقی و معنوی و علمی امام همراه با ذکر کامل متن مناظرات امام رضا علیه السلام و در نهایت شهادت حضرت، برخی مباحث مطرح شده در بخش اول است.
بخش دوم، شامل سخنان گوهربار و آموزههای رضوی در زمینههای گوناگون از جمله؛ قرآن، امامت، توسل، زیارت، نماز، روزه، حج، تقوا و نشانههای مومن، اخلاق، علم، ازدواج، طب، تغذیه و... است.
بخش سوم هم به پیشینه توس، بنای حرم مطهر و چگونگی شکلگیری مشهدالرضا و ایجاد و توسعه صحنها و شرح حال برخی مشاهیر مدفون در حرم رضوی اختصاص یافته است.
2) چلچراغ شیراز: تحلیلی از قیام احمدبن موسی و برادران امامرضا علیهالسلام/جلیل عرفان منش/ بنیاد پژوهشهای اسلامی آستانقدس رضوی/ 396 صفحه
یکی از جدیدترین آثار تحلیلی که در خصوص قیام حضرت احمدبن موسی علیهماالسلام و برادران امامرضا علیهمالسلام به بازار عرضه شده، نوشتار حاضر است. نویسنده با مراجعه به منابع و کتب فراوان توانسته است تحلیلی دقیق از این واقعه مهم در تاریخ تشیع ارائه کرده و در خصوص رویدادهای حادث شده در فارس و شهادت حضرت در مکان فعلی اسناد و مدارکی مطرح کند.
از میان برادران امام رضا(ع)، «احمدبن موسی علیهالسلام» در تاریخ تشیع در ایران، نقش و جایگاه ویژهای دارد؛ چرا که مهاجرت وی و همراهانش به ایران، گستردهترین مهاجرت سادات علوی و امامزادگان در عصر عباسیان به شمار میرود. از ویژگیهای مهم زندگانی «احمدبن موسی» و دیگر برادران امام رضا(ع)، پیدایش فرقههای مذهبی، پس از شهادت امام موسی کاظم است.
در پژوهش حاضر، ضمن معرفی شخصیت و فضائل، زندگی و قیام «احمدبن موسی»، مبارزات او و برادرانش علیه عباسیان و سرانجام شهادت و مدفن او بررسی شده است. بخشی از این پژوهش نیز به مدفن «احمد بن موسی» که بنا به اعتقاد رایج، «شاه چراغ» در شیراز است، میپردازد.
3) رساله ذهبیه/ مترجم: دکتر محمد دریایی/ سفیر اردهال/ 186 صفحه
رساله ذهبیه مجموعه آموزههای طبی و بهداشتی هشتمین اختر تابناک آسمان ولایت و امامت حضرت علیبن موسیالرضا(ع) است. این متن قدسی، شمهای از علوم جهان شمول آن حضرت را آشکار میسازد.
این میراث گرانبها به اعتراف صدها پزشک، متخصص و حکیم از فرهیختگان و پزشکان دربار مأمون، فاخرتین متن کاربردی در تحقق سلامت و بهداشت انسان است. فرازهای درخشانی که در این متن حکیمانه وجود دارد، پاسخگوی نیازهای جامعه بشری در تمام اعصار به ویژه امروز برای دستیابی به سلامت جامع و فراگیر دوران جدید است.
نویسنده اثر که خود متخصص و تحصیل کرده علوم زیستی و تغذیه و مسلط بر گیاهان دارویی است، با ترجمه رساله ذهبیه موفق به نوعی تطبیق و تلفیق با علوم پزشکی روز گشته است. این نوشتار رسالهای است که با هر بار مطالعه آن لایهای از زوایای آن و دامنهای از گستره اندیشه نگارنده نمایان مینماید.
بخش اول کتاب مذکور شامل بررسی اجمالی زندگی امام رضا(ع) و بررسی تاریخی رساله ذهبیه میشود و بخش دوم کتاب که شامل ده قسمت میباشد راجع به نظرات امام رضا(ع) در مورد طب میشود، که شامل بخشهای زیر است:
سابقه تاریخی و روایی طبالرضا علیه السلام، خصلتها و سرشت بدن آدمی، اصول بهداشتی مصرف خوراکیها و نوشیدنیها، آداب استحمام، آداب بهزیستی و بهداشت فردی، آداب سفر و احکام آبها، مزاج شناسی، شناخت مزاجها و بهداشت روانی، مدیریت و ساماندهی بدن، آداب حجامت و فصد، مواد غذایی ترکیبی و تعارضهای غذایی، آداب زناشویی و...
4) حضرت معصومه(سلامالله علیها) فاطمه دوم / تألیف محمد محمدی اشتهاردی/ انتشارات اخلاق/ 302 صفحه
مرحوم محمد محمدی اشتهاردی یکی از برجستهترین نویسندگان معاصر در حوزه تاریخ اسلام است. کتاب فاطمه دوم یکی از جامعترین آثاری است که از ایشان در خصوص حضرت فاطمه معصومه(س) تألیف شده است.
این کتاب به زندگی حضرت فاطمه معصومه(س) میپردازد و در 3 فصل به ترتیب زیر تنظیم شده است: 1- تاریخچه قم و برخاستگان آن و حوزه علمیه
2- زندگینامه حضرت معصومه(س) از آغاز تا شهادت - چند کرامت از حضرت معصومه(س) - سیر تاریخى بارگاه حضرت معصومه(س) به طور کوتاه
3- مسجد جمکران، امامزادگان و مکانهاى دیدنى قم
برخی از مهمترین مطالب ذکر شده در فصل دوم کتاب که بهطور ویژه در خصوص حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیهاست عبارتند از:
چرا حضرت معصومه(ع) ازواج نکرده است؟، هجرت عظیم حضرت معصومه(س) از حجاز به ایران، ماجراى ورود حضرت معصومه(ع) به قم، ماجراى دفن جنازه حضرت معصومه(س)، نگاهى به فضائل حضرت معصومه(س)، بررسی مقام عصمت حضرت معصومه(س)، پیشگویى امام صادق(ع) از حضرت معصومه(س) قبل از ولادتش، چند کرامت از درگاه حضرت معصومه(س) همراه با توضیحى درباره کرامت و ولایت تکوینى و مطالب متعدد دیگر.
5) فاطمه معصومه(سلام الله علیها) طریقی در تحقق ولایت الهیه/ رضیه کشتکاران و محمد گیتی (یقطین) / انتشارات فجر ولایت/ 240 صفحه
این کتاب یکی از بهترین آثاری است که در خصوص حضرت معصومه تاکنون تألیف شده است. این اثر ارزشمند و بدیع در چهار بخش با عناوین زیر نظام یافته: چهارده معصوم(ع) مجرای تحقق ولایت الهیه در عالم، بررسی شخصیت حضرت معصومه(س)، بررسی عملکرد اجتماعی و تاریخی حضرت و آثار هجرت و عملکرد اجتماعی ـ تاریخی حضرت فاطمه معصومه(س).
بخش اول به بیان جریان توحید و ولایت الهی در عالم، ولایت ائمه اطهار(علیهمالسلام) در سرپرستی عبودیت و تعیین منزلت انسان به میزان تولی به ولایت ائمه اطهار(علیهم السلام) میپردازد.
شاخصه اصلی شخصیت حضرت معصومه(سلام الله علیها)، گستره مقام شفاعت ایشان، ولایت، محور احادیث مطرح شده از حضرت فاطمه معصومه(سلامالله علیها) و ارجاع شیعیان به زیارت حضرت از مطالب بخش دوم این کتاب است.
بخش سوم با موضوعات بررسی هجرت حضرت به قم با محورهای اصلی هجرت امام رضا(علیه السلام) و سرپرستی تاریخی تشیع، هجرت فاطمه معصومه(سلامالله علیها)، علل و انگیزه هجرت، راز انتخاب قم و سکونت در آن و آینده قم در عصر غیبت تنظیم شده است.
تثبیت و گسترش جامعه شیعی بر محوریت حضرت معصومه(س)، تأسیس حوزه علمیه قم و تحول حوزه علمیه از سوی امامخمینی(ره)، قم خاستگاه و مرکز انقلاب اسلامی و... از جمله مطالب اصلی بخش چهارم کتاب است.
6) مهارتهای زندگی در سیرهی رضوی/ محمدرضا شرفی/ انتشارات قدس رضوی/ 152 صفحه
جامعه ما، جامعهای است که بر ارزشهای اسلامی و آموزههای قرآنی و تعالیم اهل بیت علیهم السلام بنیان گرفته و از سوی دیگر دانش روانشناسی امروزی، ارائه دهنده راهکارهایی است برای بهتر زیستن که در قالب مهارتهای زندگی تعریف میشود.
اثر حاضر که به قلم یکی از روانشناسان کشور تألیف شده، تلاشی است که با پیوند دادن این تعالیم حیات بخش الهی و علم روانشناسی به ارائهی راهکارهای بهتر زیستن پرداخته و اثر برگزیده دومین جشنوارهی کتاب سال رضوی در حوزه دین نیز بوده است. در این اثر اندیشه و سیره علمی و عملی امام رضا(ع) در عرصههایی چون مهارتهای ذهنی- شناختی و مهارتهای ارتباطی – اجتماعی و مهارتهای خانوادگی- تربیتی بررسی شده است.
خواننده در این کتاب با نمونههایی از مهارتهای زندگی در سیرهی اهل بیت به ویژه امام رضا(ع) آشنا خواهد شد.
بهرهگیری از آیات قرآن کریم، ارجاع به منابع حدیثی در استخراج احادیث رضوی و دیگر روایات معصومین علیهم السلام و نیز تنظیم نمایههایی چون نمایهی احادیث رضوی، نمایهی رجالی و نمایهی اصطلاحات مهارتهای زندگی از ویژگیهای این اثر است.
نگارنده بعد از ذکر مفاهیم و کلیات مهارتهای زندگی و جایگاه آن در دین اسلام و سیرهی امام رضا علیه السلام، مهارتهای خودآگاهی و کنترل و مدیریت نیازها و تواناییهای فردی را بیان میکند. وی در ادامه، ضمن تشریح مهارت تصمیمگیری و حل مسأله، روشهای رشد تفکر خلاق و انتقادی را توضیح میدهد و سیرهی امام رضا(ع)را در کسب این مهارتها و انجام آنها بیان میکند.
7) نگین ایران: پژوهشهایی علمی درباره امام علی بن موسی الرضا(ع)/ میرزامحمد کاظمینی/ ریحانه الرسول یزد/ 590 صفحه
نگین ایران عنوان دانشنامهای است مشتمل بر دهها مقاله علمی، به قلم محققان ومؤلفان ایرانی و غیر ایرانی که اغلب آنان را محققان معاصران تشکیل میدهند.
برخی از مقالات از میان مجموعهها و مطبوعات گزینش شده است و برخی دیگر، برشی است از یک کتاب. اغلب مقالات به فارسی نوشته شده و بعضی دیگر به فارسی برگردانده شده است. مضمونی که در اغلب مقالات مورد توجه بوده؛ مقام علمی امام رضا(ع) و ولایتعهدی آن حضرت و تحلیل قبول این مقام است. برخی از مقالات، سراسر زندگی آن حضرت را بررسی کرده است و چندی دیگر شامل یک موضوع از زندگی امام رضا(ع) است. به عبارت دیگر برخی مقالات، موضوع محور است و برخی دیگر مسأله محور.
از دیگر ویژگیهای این اثر ماندگار علاوه بر فهرست اعلام، نمایههای موضوعی آن است که بهرهبرداری از کتاب را برای خوانندگان آسانتر کرده است.
برخی از عالمانی که آثارشان در این دانشنامه آمده است عبارتند از: علامه محمدباقر مجلسی، شیخعباس قمی، آیتالله خامنهای، استاد شهید مرتضی مطهری، آیتالله جوادی آملی، دکتر عباس زریاب خویی، دکتر محمدحسین مشایخ فریدنی، استاد محمدرضا حکیمی و حجتالاسلام والمسلمین سید محمدباقر حجتی.
8) ولادت/ سعید تشکری/کتاب نیستان/ 442 صفحه
رمان «ولادت» نوشته سعید تشکری نویسندهای که با سبک خاصش برنده جوائز ادبی متعددی شده، از آن دسته رمانهای جذابی است که ضمن دارا بودن زبانی فاخر و لطیف، می توان با تورقش تاریخ را مرور کرد. رمانی که بر اساس مستندات تاریخی بوده و نگاهی تازه به دورانی دارد که امام رضا(ع) وارد ایران میشود و روایاتی از مهربانی خاندان نور برای رستگاری دوستان و دشمنان را برای خواننده بازگو میکند.
داستان ولادت از یافتهشدن فرزندان دو شبان خراسانی در ویرانههای شوش دانیال که پس از دیدار با مولای خود امام موسی کاظم(ع) و در پی کشتاری که عباسیان برای تاراج پارسیان انجام دادهاند، آغاز میشود. این دو شبان تصمیم میگیرند فرزندانشان را از بدو طفولیت در وصیتی مکتوب به نام هم بخوانند. لیلا و هاتف اکنون پس از سالها و مرگ این کاتب و صحاف میخواهند با هم ازدواج کنند، اما پرسش ساده آنها از خود این است: ما که هستیم؟ و چرا فرزند مولای پدرانمان ولیعهد تازه عباسیان شده است؟
لیلا و هاتف برای یافتن پاسخ خود و ازدواج با یکدیگر به مدینه میروند اما در مییابند که اندکی قبل امام رضا(ع) سفر اجباری را به سمت مرو آغاز کرده و حضرت معصومه(س) هم در آستانه حرکت به سمت مرو است. لذا بر اساس قراری که هاتف و لیلا با هم میگذارند هاتف همراه با دعبلِ شاعر در پی امام رضا(ع) حرکت میکند و لیلا هم همراه حضرت معصومه(س) میشود تا به قول هاتف فرصت پیدا کند تا در کنار خواهر مولایشان کسی بشود. در پی این سفرها هاتف و لیلا در مییابند که ولادتی تازه برای پارسیان رقم خواهد خورد...